Biobased bouwen: duurzaam wonen met natuurlijke materiale
Wil je jouw woning verduurzamen én bijdragen aan een beter klimaat? Ontdek de voordelen van biobased bouwen. Dit is volgens het bouwbesluit (ofwel de Nederlandse standaard van bouwregelgeving) een milieuvriendelijke manier van bouwen of verbouwen waarbij er gebruik gemaakt wordt van natuurlijke materialen, bijvoorbeeld; hout, hennep en vlas. De NEN-normen in de bouw bepalen de kwaliteit en de kenmerken van een gekozen bouwmateriaal. Volgens deze Nen-normen slaan biobased materialen CO₂ op en zorgen voor een gezond binnenklimaat. Daarnaast kunnen deze natuurlijke materialen worden hergebruikt. Daarom passen ze perfect binnen een circulaire economie. Lees hoe jij als huiseigenaar eenvoudig stappen kunt zetten richting een biobased woning.
Biobased bouwen in de Nederlandse woningmarkt
Biobased bouwen is volgens het bouwbesluit (ofwel de Nederlandse standaard van bouwregelgeving) een manier van bouwen of verbouwen waarbij gebruik wordt gemaakt van natuurlijke, hernieuwbare grondstoffen zoals hout, hennep, stro, vlas en mycelium. De NEN-normen in de bouw bepalen de kwaliteit en de kenmerken van een gekozen bouwmateriaal. Volgens deze Nen-normen slaan biobased materialen CO₂ op en zorgen voor een gezond binnenklimaat. Deze materialen slaan CO₂ op tijdens hun groei. Ze dragen bij aan een lagere milieubelasting in vergelijking met traditionele bouwmaterialen zoals beton en staal. Biobased bouwen kan zowel bij nieuwbouw als bij renovatie van bestaande woningen worden toegepast.
Biobased materialen zijn vaak licht, goed isolerend en kunnen bijdragen aan een gezond binnenklimaat. Tegelijkertijd zijn er aandachtspunten, zoals beschikbaarheid, brandveiligheid en kennis bij bouwprofessionals.
Biobased bouwen is belangrijk voor de toekomst om meerdere redenen die samenhangen met duurzaamheid, gezondheid, klimaatadaptatie en circulaire economie.
Waarom is biobased bouwen belangrijk in de toekomst?
1. Vermindering van CO₂-uitstoot
Biobased materialen zoals hout, hennep, stro en vlas slaan tijdens hun groei CO₂ op. In tegenstelling tot traditionele bouwmaterialen zoals beton en staal, die veel energie kosten om te produceren. Biobased materialen dragen bij aan het verlagen van de totale uitstoot van broeikasgassen in de bouwsector.
2. Hernieuwbare grondstoffen
Biobased materialen zijn afkomstig van natuurlijke bronnen die hernieuwbaar zijn. Dit betekent dat ze opnieuw kunnen worden geteeld en geoogst. Dit maakt biobased bouwen minder afhankelijk van eindige grondstoffen zoals zand, cement en fossiele energie.
3. Gezond binnenklimaat
Veel biobased materialen hebben ademende eigenschappen en reguleren vocht, wat kan bijdragen aan een gezonder binnenklimaat. Dit is vooral relevant in goed geïsoleerde woningen waar een goede ventilatie belangrijk is.
4. Circulaire economie
Biobased bouwen sluit aan bij principes van circulair bouwen: materialen zijn vaak biologisch afbreekbaar of recyclebaar. Dit vermindert afval en maakt het mogelijk om gebouwen aan het einde van hun levensduur op een duurzame manier te demonteren en hergebruiken.
5. Klimaatadaptatie
Biobased materialen kunnen bijdragen aan klimaatbestendige gebouwen. Bijvoorbeeld door betere vochtregulatie, natuurlijke isolatie en het gebruik van lichte constructies die minder gevoelig zijn voor verzakkingen bij droogte.
6. Innovatie en werkgelegenheid
De opkomst van biobased bouwen stimuleert innovatie in de bouwsector en biedt kansen voor nieuwe bedrijvigheid, landbouwtoepassingen en regionale productie van bouwmaterialen.
In nieuwbouw is biobased bouwen relatief eenvoudig toe te passen omdat de keuze van het bouwmateriaal nog gemaakt moet worden. De keuze van biobased bouwen met natuurlijke materialen kun je toevoegen aan de opdracht van de aannemer of architect.
Wat kun je doen als huiseigenaar?
Stap 1: Inzicht krijgen in de mogelijkheden
-
Bekijk welke biobased materialen geschikt zijn voor jouw woningtype via Biobased Bouwen Kennisbank.
-
Gebruik Verbeterjehuis.nl om te zien welke isolatiemaatregelen mogelijk zijn en of biobased alternatieven beschikbaar zijn.
Stap 2: Advies inwinnen
-
Vraag een energieadviseur of bouwkundig expert met kennis van biobased materialen om een maatwerkadvies. Op de website kiesbiobased.nl vind je een overzicht van aannemers, architecten en adviseurs die ervaring hebben met biobased materialen. Ook staat er op de site een overzicht van bouwmarkten die biobased isolatiemateriaal verkopen.
-
Informeer bij je gemeente. Sommige gemeenten bieden gratis duurzaamheidsadvies of energiescans aan.
Stap 3: Actie ondernemen
-
Makkelijk en laagdrempelig: Gebruik biobased verf, vloerbedekking zoals kurk of linoleum, of natuurlijke isolatie zoals schapenwol of houtvezel.
-
Structureel: Laat gevels of daken isoleren met biobased materialen, vervang kunststof kozijnen door houten varianten, of kies voor een groen dak met substraat op basis van kokosvezel of hennep.
-
Bij verbouwing: Overweeg houtskeletbouw of prefab elementen met biobased vulling.
Enthousiast geworden over de mogelijkheden dan vraag je je misschien af of er ook financiële mogelijkheden zijn om biobased bouwen te verwezenlijken.
Subsidie en financieringsmogelijkheden
-
Je kunt subsidie krijgen voor isolatie en duurzame materialen. Dit heet de ISDE-regeling. Gemeenten en provincies bieden soms aanvullende regelingen of leningen, zoals de Duurzaamheidslening.
Nu heb je misschien een juist financieringsmodel gevonden en wil je gelijk aan de slag om biobased bouwen te verwezenlijken.
Check altijd of de materialen gedekt worden door je verzekeraar
- Informeer bij je opstalverzekeraar of biobased materialen invloed hebben op de dekking of premie. Sommige verzekeraars stellen aanvullende eisen aan brandveiligheid of vochtbestendigheid.
-
Laat bij grotere verbouwingen altijd een bouwkundige keuring uitvoeren en meld wijzigingen aan je verzekeraar.
Helemaal enthousiast geworden en wil je nog veel meer te weten komen over biobased bouwen? Vindt dan hieronder nog een aantal interessante links om te bestuderen.