Klimaatrisico’s: welke impact heeft klimaatverandering op jouw woning?
Klimaatverandering zorgt in Nederland voor steeds extremere weersomstandigheden. Denk aan langere periodes van droogte, meer hittegolven, piekbuien en een stijgende zeespiegel. Hierdoor lopen woningen steeds vaker risico op schade of waardeverlies. De mate waarin klimaatrisico’s jouw woning raken is afhankelijk van de ligging en regio van je woning. Verzakking van funderingen, wateroverlast en hittestress binnenshuis zijn geen toekomstscenario’s meer, maar problemen die vandaag al voorkomen. Wat betekent dit voor jouw woning? En wat kun je doen om voorbereid te zijn? We vertellen je welke klimaatrisico’s in Nederland een rol spelen, hoe je de risico’s herkent en welke stappen je kunt nemen.
Wat zijn de belangrijkste klimaatrisico’s voor woningen?
Het Nederlandse klimaat verandert. Zomers worden niet alleen warmer en droger, maar ook langer. Dit zorgt ervoor dat het grondwater in droge periodes diep wegzakt, terwijl in de nattere winters het peil juist kan stijgen. Die wisselingen tasten vooral funderingen aan. Zowel woningen op houten palen als huizen met funderingen op zand of klei lopen daardoor risico op schade. Ook het stedelijke gebied is kwetsbaar. Door verharding en minder groen raakt regenwater (afvoer) sneller overbelast bij piekbuien, terwijl de hitte juist langer blijft hangen.
Deze veranderingen hebben effect op onze directe woonomgeving. Minder groen betekent minder opnamecapaciteit van water én minder verkoeling. Bovendien verdwijnt er steeds meer biodiversiteit (de variatie aan planten en dieren) waardoor het ecosysteem minder weerbaar wordt. Dat maakt buurten kwetsbaarder voor droogte, ziektes en overstromingen. Naast hittestress, wateroverlast en funderingsproblemen zien experts dan ook opkomende risico’s als stormschade, bodemdaling en uitdroging van tuinen en bestrating. Niet alle schade wordt vergoed door een verzekering: schade door overstromingen of verzakking valt vaak buiten de dekking.
Hittestress in stedelijke gebieden
Er zijn meerdere maatregelen die je kunt nemen om je woning en tuin beter bestand te maken tegen hitte. Zonwering, ventilatie, groendaken en gevelbeplanting zijn bewezen effectieve maatregelen tegen hittestress. Ook kun je door aanpassingen aan je tuin (meer groen, minder tegels) de temperatuur rondom je woning verlagen. Volgens het KNMI is niet elke soort hitte hetzelfde: langdurige hittegolven en tropennachten hebben een andere impact dan kortdurende pieken, wat de risico’s voor bewoners verder vergroot.
Wat kun je doen tegen hittestress?
Er zijn meerdere maatregelen die je kunt nemen om je woning en tuin beter bestand te maken tegen hitte. Zonwering, ventilatie, groendaken en gevelbeplanting zijn bewezen effectieve maatregelen tegen hittestress. Ook kun je door aanpassingen aan je tuin (meer groen, minder tegels) de temperatuur rondom je woning verlagen. Volgens het KNMI is niet elke soort hitte hetzelfde: langdurige hittegolven en tropennachten hebben een andere impact dan kortdurende pieken, wat de risico’s voor bewoners verder vergroot.
Overstromingen en wateroverlast
Het risico op overstromingen in Nederland neemt toe. We zijn kwetsbaar voor hevige regenval, hoge rivierstanden en een stijgende zeespiegel zoals NOS-weerman en klimaatwetenschapper Peter Kuipers Munneke aangeeft. In stedelijke gebieden kan het regenwater vaak niet snel genoeg wegstromen. Dit kan leiden tot wateroverlast en mogelijke schade aan muren, vloeren, kruipruimtes en installaties. Extreme regenval buiten Nederland kan ook zorgen voor een verhoogde waterstand in de rivieren. Dit verhoogt de kans op overstromingen in het riviergebied of in lagergelegen polders.
Wanneer loop je risico op overstromingen?
Staat je huis in de buurt van een rivier, kanaal of beek? En merk je dat je kelder of kruipruimte bij zware regenval al onder water staat? Dan loopt je woning sneller risico op overstroming. Raken riolen in jouw wijk overbelast bij regen? Dan kan het zijn dat je in een laaggelegen gebied woont en je woning meer risico op overstroming of wateroverlast loopt. Volgens het KNMI neemt het risico op overstromingen toe door hevige regenval, hoge rivierstanden en een stijgende zeespiegel.
Hoe bescherm je je woning beter tegen overstromingen?
-
Installeer waterkerende voorzieningen of verhoog je drempels
-
Leg een regenwaterbuffer aan met bijvoorbeeld een regenton of wadi
-
Ontkoppel je regenpijp van het riool om overbelasting te voorkomen
-
Zorg voor voldoende groen rondom je huis zodat regenwater in de bodem kan zakken
Gemeenten werken hard aan maatregelen, zoals wateropvang en vergroening, maar als woningeigenaar is het belangrijk om zelf ook voorbereid te zijn. Denk aan het ophogen van drempels voor of rondom je huis of het aanleggen van waterdoorlatende bestrating. Op de website van Klimaatadaptatie Nederland vind je praktische tips en voorbeelden van maatregelen die je zelf kunt nemen.
Lees meer over overstromingen en wateroverlast en wat je kunt doen.
Funderingsproblemen door droogte
In delen van Nederland leidt langdurige droogte of juist een te hoge grondwaterstand tot funderingsproblemen. Woningen op houten palen of op een ondiepe fundering, lopen risico op verzakkingen of scheuren. Dit komt vooral voor in onder andere Noord- en Zuid-Holland, Friesland, Utrecht en Groningen. Volgens het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF) lopen in Nederland ongeveer 500.000 woningen een verhoogd risico op funderingsschade. Herstel van funderingen is kostbaar en ingrijpend.
Hoe herken je funderingsschade?
Het herkennen van funderingsproblemen begint bij het in kaart brengen van het risico. Niet elke woning is even kwetsbaar. De kans op schade hangt onder meer af van:
-
De samenstelling van de bodem onder de woning
-
Het type fundering
-
De mate waarin het grondwaterpeil schommelt
Heb je een woning op houten palen of ligt jouw huis in een gebied waar sterkere grondlagen, zoals zand, en slappere grondlagen, zoals veen en klei elkaar afwisselen? Dan is het verstandig om alert te zijn op signalen zoals scheuren in muren, klemmende ramen of deuren en scheve vloeren.
Wat kun je doen bij funderingproblemen?
Twijfel je over de staat van je fundering? Neem dan contact op met je gemeente of met het funderingsloket van het Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek (KCAF). Zij verstrekken informatie over:
-
Het funderingstype onder jouw woning
-
Of er in jouw buurt meldingen of herstelwerkzaamheden bekend zijn
-
Of verder onderzoek zinvol is
Vroegtijdige signalering is belangrijk om schade te beperken. Daarom loont het om preventief te informeren, ook als je nog geen directe problemen ervaart. Op de website van Klimaatadaptatie Nederland vind je een praktische handleiding over funderingsproblematiek met uitleg over risico’s, herkenning en herstelopties.
Wat kan ik zelf doen om mijn woning klimaatbestendiger te maken?
Mogelijkheden om je woning klimaatbestendiger te maken, zijn onder andere:
-
Vergroenen van de tuin
-
Aanbrengen van zonwering
-
Verbeteren van ventilatie
-
Versterken of verbeteren van de fundering
-
Opvangen van regenwater op eigen terrein
Wat doet de overheid tegen klimaatrisico’s en hoe kun je als woningeigenaar meedoen?
De Rijksoverheid, provincies en gemeenten werken gezamenlijk aan klimaatadaptatie. Denk aan hitteplannen, wateropvangsystemen en campagnes over funderingsrisico’s. Als woningeigenaar kun je hierop aansluiten door lokaal mee te denken of maatregelen te nemen aan je woning.
Op klimaatadaptatienederland.nl vind je actuele informatie over jouw regio.
Worden er subsidies of financieringen aangeboden voor maatregelen?
Er zijn landelijke en gemeentelijke subsidies voor klimaatadaptieve maatregelen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) biedt een overzicht financiering klimaatadaptatie. Dit overzicht helpt je op weg in de mogelijkheden. Ook geven ze advies en kun je op de website van RVO lezen welke ondersteuning zij bieden.
Wat kan Woonnu voor jou betekenen?
Bij Woonnu helpen we je graag om toekomstbestendig te wonen. Heb je plannen om je woning aan te passen of heb je te maken met schade door klimaatverandering? Dan denken onze hypotheekadviseurs graag mee over financieringsmogelijkheden, verduurzaming én het mogelijk behouden of verhogen van je woningwaarde.
Op onze pagina’s over hittestress, overstromingen en funderingsherstel vind je concrete tips en stappen. En via onze verduurzamingscheck zie je direct wat jij kunt doen om je woning te verduurzamen én wat het kost.