Overstromingsrisico: Hoe houd jij je woning droog?

Kan jouw woning straks onder water staan? Of denk je dat wateroverlast jou niet raakt? Helaas kan het bijna iedereen overkomen. Lees snel verder en ontdek hoe groot het overstromingsrisico voor jouw woning is. En vooral: wat je eraan kunt doen. Zo houd je je huis droog én behoud je de waarde van je woning. 

Wat is overstromingsrisico precies?

Overstromingsrisico is de kans dat water (zoals regen, riool of zeewater) je woning binnenkomt. Dit kan gebeuren wanneer rivieren of meren buiten hun oevers treden of  in een extreem geval, dat het zeewater het land overspoelt. En denk bijvoorbeeld ook aan een overbelast riool door hevige regenval dat kan leiden tot waterproblemen in je woning.  

 

Volgens de KNMI'23-scenario’s kan de zeespiegel, bij een scenario met hoge uitstoot, in 2100 tot ongeveer 2,5 meter stijgen. Dat vergroot het risico op overstromingen. Daarnaast is de verwachting dat extreme buien, zogenaamde piekbuien, steeds vaker kunnen gaan voorkomen. Hierdoor kan het risico op wateroverlast flink toenemen. Het is daarom belangrijk dat je woning goed beschermd wordt met toekomstbestendige maatregelen. 

 

Wist je dat Nederland wereldwijd bekendstaat om zijn uitstekende watermanagement? Dit is geen toeval, maar liefst 58% van ons land ligt in een gebied dat kan overstromen. Dat blijkt uit recente gegevens van de Atlas Leefomgeving (2025). Volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL, 2024) staan 684.000 woningen in gebieden met een verhoogd risico. Dit komt door bodemdaling, de keuze waar in Nederland gebouwd wordt en problemen met de waterhuishouding. Zie ook https://themasites.pbl.nl/o/risico-overstromingen/ 

Nieuwbouwwoningen in aanbouw.

De risico’s van water in je woning 

Veel mensen denken dat een overstroming hen niet snel overkomt. Toch kan het gebeuren en kan het water flinke schade veroorzaken. Zie bijvoorbeeld Gevolgen overstromingen Limburg : inventarisatie en duiding | Deltares over de gemiddelde schadebedragen bij de overstromingen in Limburg van 2021. Ontdek hieronder waarom het belangrijk is om je woning goed voor te bereiden en hoe je erger voorkomt. 

Hoe weet je of er funderingsproblemen zijn?

Funderingsproblemen herken je door scheuren in muren, verzakkingen, aflopende vloeren of problemen met deuren en ramen die niet goed sluiten. Ook kun je bij je gemeente of in de plaatselijke media nagaan of er in jouw regio problemen of risico’s bekend zijn. 


Bij de aankoop van een nieuw huis of het vermoeden van funderingsproblemen bij je eigen huis is verder onderzoek belangrijk. Volg onderstaande stappen als je funderingsproblemen vermoedt.

Verzekering: wat wordt gedekt? 

Overstromingsschade kan enorme financiële gevolgen hebben. Controleer daarom goed je verzekeringspolis en aanvullende verzekeringen of voorzieningen. Zo voorkom je onverwachte kosten en zorg je voor duidelijkheid in wat je precies kunt verwachten bij wateroverlast. 

 

Bedenk ook dat niet alle vormen van wateroverlast standaard zijn verzekerd. Kleine overstromingen vallen meestal binnen de dekking van je woonverzekering. Bijvoorbeeld schade door hevige regen, verstopte rioleringen of buiten de oevers treden van kleine beken. Denk hierbij aan ondergelopen kelders of schade aan meubels en vloeren door plotseling stijgend grondwater. Grote overstromingen zijn vaak niet verzekerd. Dit geldt vooral als primaire waterkeringen falen, zoals belangrijke dijken langs rivieren of de kust (Verbond van Verzekeraars, 2025). 

 

De overheid biedt hiervoor een vangnet: de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts). Deze regeling heeft strikte voorwaarden. Ze dekt alleen schade die je aantoonbaar niet kunt verzekeren. In juni 2024 besloot het kabinet geen nieuwe verzekering voor 'grote overstromingen' in te voeren. Er loopt momenteel alleen nog een verkenning naar een een-loket-schadeafhandeling in samenwerking met verzekeraars. Het blijft daarom belangrijk om zelf aanvullende maatregelen te nemen en je goed voor te bereiden op mogelijke wateroverlast. 

Woningwaarde 

Een belangrijke reden om aandacht te geven aan waterveiligheid is het behoud van je woningwaarde. Woningen in gebieden met een hoog overstromingsrisico zijn gemiddeld 1,3% minder waard dan vergelijkbare woningen buiten risicogebieden. In extreme gevallen zelfs –9,6% (ESB, 2025).  Potentiële kopers zijn steeds beter geïnformeerd over deze risico’s en vermijden vaker woningen die onvoldoende beschermd zijn. 

 

Daarnaast kunnen verzekeraars hogere premies berekenen of zelfs weigeren een woning te verzekeren als het risico te groot is. Neem nu preventieve maatregelen zoals betere afwatering, verhoogde drempels en andere beschermingen. Zo blijft je woning aantrekkelijk op de markt en behoud je de waarde voor de toekomst. 

Veiligheid & gezondheid

Een overstroming is niet alleen ongemakkelijk, maar brengt ook serieuze risico's met zich mee voor je gezondheid. Stilstaand water veroorzaakt snel schimmel. Dit kan luchtwegklachten en allergieën geven. Daarnaast kan vervuild water bacteriën en virussen bevatten, waardoor infecties zich sneller verspreiden. 

 

Daarnaast kan waterschade zorgen voor levensgevaarlijke situaties door bijvoorbeeld kortsluiting in elektrische apparatuur of gaslekken door beschadigde leidingen. Het voorkomen van wateroverlast is daarom belangrijk voor jouw gezondheid en veiligheid. 

 

Tot slot kan een overstroming veel stress en psychologische problemen veroorzaken, zoals angst, onzekerheid en slapeloze nachten. Ook lang nadat het water weer weg is, ervaren mensen vaak nog gevolgen voor hun welzijn.  
 

7 stappen om droge voeten te houden

Stap 1 – Doe eerst een gratis online check 

  • Gebruik Overstroomik.nl en bekijk hoe diep water bij jouw adres kan komen. . Ook krijg je duidelijke informatie over mogelijke risico’s voor jouw locatie. Verder vind je praktische tips waarmee je je woning meteen beter beschermt. 
     

  • Raadpleeg eventueel ook de kaart Overstromingsdiepte op de Klimaateffectatlas. Hier vind je uitgebreide informatie over verwachte waterdieptes bij verschillende overstromingsscenario’s. Zo schat je precies in hoe ernstig een overstroming kan zijn. Ook zie je welke maatregelen het beste werken voor jouw situatie.

Stap 2 – Ga voor lokale info

  • Neem contact op met jouw gemeente. Vraag naar de lokale plannen voor klimaatadaptatie. Welke maatregelen staan er gepland? En kun je misschien subsidie krijgen? Gemeenten organiseren risicodialogen volgens de IPLO-leidraad (2024). Bewoners praten daarin mee over overstromingsrisico’s. Ook helpen ze bij het maken van lokale Omgevingsvisies. Hoewel deelname aan deze dialogen niet altijd verplicht is, worden gemeenten wel aangemoedigd dit proces serieus te nemen. 
     

  • De gemeente organiseert vaak ook informatiebijeenkomsten. Daar hoor je meer over lokale initiatieven en noodplannen. Ook leer je hoe bewonersgroepen samenwerken om wateroverlast te voorkomen. Door mee te praten blijf je goed op de hoogte. Je hebt dan ook direct invloed op lokale plannen voor waterveiligheid. 
     

  • Informeer ook bij jouw waterschap of veiligheidsregio naar concrete plannen en onderhoudsschema's voor dijken en waterkeringen in jouw buurt. Vraag naar geplande verbeterprojecten en evacuatieplannen. Informeer ook hoe je jezelf en je woning het beste voorbereidt op noodsituaties.

Stap 3 – Doe zelf een inventarisatie

  • Controleer de hoogte van ventilatieopeningen naar jouw kruipruimte, Zorg dat deze minimaal 30 cm boven het maaiveld zijn geplaatst om instromend water te voorkomen. 
     

  • Bekijk vervolgens het hoogteverschil tussen je woningdrempels en het straatniveau. Zijn je drempels lager dan de straat? Overweeg dan vloedplanken of extra drempels. Zo voorkom je dat water je woning instroomt. 
     

  • Houd regelmatig een foto- en logboek bij, vooral na hevige regenbuien, om eventuele problemen vroegtijdig te signaleren. 

Stap 4 – Vraag deskundig advies

  • Bevind jouw woning zich in risicogebied, overweeg dan een bouwkundige of adviseur waterveiligheid  je woning te laten inspecteren. De adviseur geeft je praktische tips, bijvoorbeeld over afdichtingen, betere afwatering of hogere drempels. De kosten voor zo'n gedetailleerd adviesrapport variëren van ongeveer € 250 tot € 600, afhankelijk van de omvang en complexiteit van jouw woning. 
     

  • Als je plannen hebt voor verbouwingen, overleg dan met een constructeur over opties voor waterbestendig bouwen. Denk hierbij aan het gebruik van waterbestendige materialen, verhoogde funderingen of speciale afdichtingsmethoden zoals waterdichte coatings en afdichtstrips. Dit zorgt ervoor dat je woning beter bestand is tegen mogelijke wateroverlast.

Stap 5 – Maak gerichte keuzes in maatregelen

Maatregel

Kostenindicatie

Effect

Subsidie

Terugslagklep riolering

€ 200-400 

Voorkomt riooloverstromingen 

Nee

Waterdichte ventilatieroosters 

€ 150 per stuk 

Voorkomt waterinstroom 

Nee

Vloedplanken 

€ 600-1.200 

Biedt +50 cm extra bescherming 

Soms lokaal

Groen dak 

€ 60-120/m² 

Vangt piekregens op 

Ja lokaal

Hemelwateropvang (regenton, schuttingreservoir) 

€ 150-300 

Vangt piekregens op 

Soms lokaal

Verhoogde stopcontacten 

€ 250-500 

Beperkt waterschade 

Nee

Waterdoorlatende bestrating / regentuinen / infiltratiekratten 

Variabel 

Beperkt schade door piekbuien 

Soms lokaal

Slim wateralarm / sensoren 

€ 40– € 100 

Geeft tijd om kostbaarheden veilig te stellen 

Nee

Stap 6 – Financier je maatregelen

Het financieren of betalen van verduurzamingsmaatrgelen kan op veel manieren:  

  • Spaargeld: veel huiseigenaren gebruiken eigen middelen om de eigen woning energiezuinig of klimaatbestendig te maken.   

  • Geld lenen: ook hiervoor zijn diverse mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan een persoonlijk lening of nieuwe/hogere hypotheek speciaal voor verduurzamen.     

Stap 7 – Houd je verzekering actueel

  • Controleer regelmatig je polisvoorwaarden en kijk specifiek naar de verschillen tussen lokale en primaire keringen. Lokale keringen zijn kleinere dijken langs sloten en kanalen. Primaire keringen zijn grotere dijken. Deze beschermen het landlangs de grote rivieren en de kust. Zorg dat je goed weet wat er gedekt is en bespreek eventuele onduidelijkheden met je verzekeraar. 
     

  • Werk je foto-logboek regelmatig bij met actuele foto’s van je woning. Maak vooral foto's van waardevolle spullen. Vergeet ook kwetsbare ruimtes niet, zoals de kelder of garage. Maak daarnaast regelmatig een duidelijke lijst van je inboedel. Bewaar ook aankoopbewijzen en noteer de geschatte waarde. Zo heb je bij schade snel de juiste documenten voor je verzekering. 
     

Dekt mijn opstalverzekering alle soorten waterschade? 

Niet altijd. Kleine overstromingen, zoals door hevige regenval of lekkages, zijn vaak gedekt. Schade door het falen van grote waterkeringen valt meestal niet onder je gewone verzekering. Dit geldt bijvoorbeeld voor belangrijke dijken langs rivieren en de kust. Controleer daarom goed je verzekeringsvoorwaarden. Misschien is het verstandig om een aanvullende verzekering af te sluiten, zoals een speciale overstromingsverzekering. 

Moet ik een vergunning aanvragen voor het plaatsen van vloedplanken?

Meestal niet, omdat vloedplanken vaak worden gezien als tijdelijke of kleinschalige maatregelen. Toch zijn er soms specifieke regels, vooral als je in een beschermd stadsgezicht of monument woont. Daarom is het altijd verstandig om bij jouw gemeente te informeren of je een vergunning nodig hebt. 

Wie betaalt het herstel?

Als woningeigenaar ben je verantwoordelijk voor het herstel en de financiering van overstromingsschade. Incidenteel kan de aansprakelijkheid bij andere partijen liggen, bijvoorbeeld  als de problemen verband houden met overheidstaken zoals grondwaterbeheer of rioolvervanging. Het aansprakelijk stellen van deze partijen is vaak ingewikkeld, duur en juridische procedures kunnen jaren duren met onzekere uitkomsten. Laat je daarom goed adviseren door een juridisch expert of check je rechtsbijstandverzekering.

Zijn er subsidies beschikbaar voor waterbestendige maatregelen?

Ja, veel gemeenten bieden subsidies aan voor bepaalde maatregelen zoals groene daken, regentonnen, vloedplanken en waterdoorlatende verhardingen. De hoogte van deze subsidies verschilt per gemeente en per maatregel. Het loont daarom om je uitgebreid te informeren over de voorwaarden, beschikbare budgetten en aanvraagprocedures bij jouw gemeente.  

 

In sommige gevallen kun je de kosten ook gedeeltelijk terugkrijgen via landelijke subsidieregelingen.  

Wat kan ik direct doen als mijn woning overstroomt?

Zet meteen stroom en gas uit om risico's op kortsluiting en gaslekken te voorkomen. Verplaats indien mogelijk belangrijke bezittingen naar hogere verdiepingen, vooral waardevolle documenten, elektronica en dierbare spullen. Maak zo snel mogelijk foto's van de schade. Doe dit alleen als het veilig is. Zo ziet je verzekeraar duidelijk wat er precies gebeurd is.  

 

Zorg ervoor dat je de instructies van NL-Alert en sirenes opvolgt, die je tijdig waarschuwen bij dreigende overstromingen. Bij een echte noodsituatie krijg je meldingen met duidelijke instructies. Zo weet je precies wat je moet doen, bijvoorbeeld wanneer je je woning moet verlaten. 

 

Zorg altijd dat je een noodtas klaar hebt staan. Stop er basisbenodigdheden in, zoals water, voedsel en medicijnen. Vergeet belangrijke papieren niet, zoals je identiteitsbewijs en verzekeringspapieren. Zorg ook voor een opgeladen mobiele telefoon. En vergeet je huisdieren niet: maak vooraf een duidelijk plan waar je met je huisdieren terechtkunt bij evacuatie. Neem vervolgens contact op met je verzekeraar om zo snel mogelijk ondersteuning te krijgen bij schadeherstel en vergoeding. 

Kunnen simpele maatregelen zoals zandzakken voldoende bescherming bieden? 

Zandzakken bieden tijdelijke bescherming bij lichte overstromingen. Ze voorkomen bijvoorbeeld dat water via deuren of kelders binnenkomt bij korte, hevige regenbuien. Maar bij ernstige situaties, zoals langdurige regenval of het doorbreken van een waterkering, bieden zandzakken onvoldoende bescherming.  

 

Wil je een stevige en blijvende bescherming? Kies dan voor vloedplanken, verhoogde drempels, waterdichte deuren en goede afwatering rondom je woning. Zo voorkom je duurzaam en effectief waterschade. 

Waar kunnen we je mee helpen?

Helaas geen resultaten gevonden.